Sələfilər (vəhhabilər) elə düşünürlər ki, hamı Allah barədə onların batil əqidələrində olmalıdır. Hətta şiə hədislərini də çalışırlar öz əqidələrinə uyğun insanlara çatdırsınlar. Bu yöndə istifadə etdikləri bir rəvayəti diqqətinizə çatdırırıq.
Sələfilərin (vəhhabilərin) ən etimad etdiyi alimlərdən biri olan İbn Useyminə Hz.Əlinin (ə) Əbu Bəkrə beyəti barədə ünvanlanmış sual və onun cavabını əziz oxuculara təqdim edirik:
Əhli-sünnə mənbələrində mövcud olan bir sıra rəvayətlər sübut edir ki, Allah Rəsulunun (sallallahu əleyhi və alihi və səlləm) həyat yoldaşı Aişə bəzən o həzrətlə kobud rəfrat etmişdir. Hətta bu kobudluq bəzi yerlərdə o həzrətin peyğəmbərliyinə şübhə etməklə də nəticələnmişdir. Həm də bu məsələni aqressiv şəkildə həzrətin özünə də bildirmişdir.
1. “Cəbr” sözü leksik baxımdan: “Cəbr” sözü “cəbərə” – “məcbur etmək” sözündən düzəlmişdir. Ərəblər deyirlər: “Cəbərəhu ələl-əmr” və ya: “əcbərəhu ələl-əmr”, yəni, Əhməd Əlini filan işi görməyə məcbur etdi, vadar etdi.
Allah-taala Nur surəsinin 11 və 12-ci ayələrində buyurur:
“Həqiqətən, yalan xəbər gətirənlər öz içərinizdə olan bir zümrədir. Onu (o xəbəri) pis bir şey zənn etməyin. O, bəlkə də, sizin üçün xeyirlidir. O zümrədən olan hər bir şəxsin qazandığı günahın cəzası vardır. Onlardan günahın böyüyünü öz üstünə götürəni isə (qiyamət günü) çox böyük (şiddətli) bir əzab gözləyir! Nə üçün siz bunu eşitdiyiniz zaman mömin kişilər və qadınlar bir-biriləri haqda yaxşı fikirdə olub: “Bu, açıq-aydın bir böhtandır!”– demədilər?”.
Tez-tez qarşılaşdığımız, geniş yayılmış şübhələrdən biri budur ki, guya Əhli-beyt imamlarının (əleyhimussəlam) şiəliklə heç bir əlaqəsi yoxdur və onların əsl əqidələri elə əhli-sünnə mənbələrində öz əksini tapmışdır, çünki bu imamlar (əleyhimussəlam) elə əhli-sünnə imamlarıdır. Bu iddia gülünc görünsə də, əsasən iki məqsədə xidmət edir:
Vəhhabi firqəsi bu fikirdədir ki, insan öldükdən sonra bu aləmlə əlaqə yaratmaq dərkinə və qüdrətinə malik deyildir. Buna görə də heç kəsin səsini eşidə bilməz. O ki qaldı cavab verməsinə, bu haqda heç danışmağa dəyməz.
Əziz oxucular! Bu məqalədə İmam Əlinin adından sonra əhli-sünnə alimlərinin “kərrəməllahu vəchəh” sözünü işlətmələri və buna bəzi etirazları gözdən keçirəcəyik inşallah.
Son zamanlar Zeynəb, Rüqəyyə və Ümmü Gülsümün Allah Rəsulunun (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) qızı olub-olmadığı barədə çoxlu sual olunur. Belə ki, onlar ya Xədicənin öncəki iki həyat yoldaşından olan övladlarıdır, ya da Halə adlı bacısının uşaqlarıdır ki, vəfat etdikdən sonra Xədicə onların tərbiyəsini öz üzərinə götürmüşdür.
Şiə və sünnilər arasında böyük münaqişə yaradan məsələlərdən biri də şiələrin peyğəmbərin namusuna ləkə yaxmaları, xüsusən də Aişəni zinakarlıqda günahlandırdıqlarına dair ittiham olunmalarıdır. Qarşı tərəf bu tənəni şiə məzhəbi üçün ən böyük tənə hesab edir. Göründüyü kimi, bu ittiham köhnə ittihamdır və günümüzə aid deyil. Ona görə də bu məsələni, həmçinin, peyğəmbərlərin xanımları barədə şiə əqidəsini aydınlaşdırmaq olduqca önəmlidir.
Mötəzilə məzhəbinin bönövrəsini Həsən Bəsrinin tələbəsi olmuş Vasil ibn Ata qoymuşdur. Həsən Bəsri tabeinlərdən olmuş və hicri-qəməri təqvimilə 111-ci ildə vəfat etmişdir. Günlərin birində Vasil ibn Ata müəlliminin minbərinin kənarında əyləşmişdi, bu zaman bir nəfər gəlib Həsən Bəsridən soruşdu ki, böyük günah edən şəxs mömindir ya kafir? Bu şəxsin verdiyi sual xəvaric əqidəsinə bənzəyirdi, çünki xaricilərə görə böyük günah edənlər kafirdirlər və əbədi olaraq cəhənnəmdə qalacaqlarına inanırlar. Xilafət məsələsindən sonra müsəlmanlar arasında ortaya çıxan ilk kəlami məsələ bu olmuşdur.
Sual: Allah-Təala İbrahim peyğəmbərə xitab edərək deyir: "Mənim əhdim zalımlara yetişməz." Bilirik ki, zülm, bir şeyi özünə aid olmayan başqa yerdə qərar verməkdir. Və həmçinin bilirik ki, imamət məqamına, hətta özünə zülm etmiş şəxs də nail ola bilməz. Ona görə də tərki-övlanı edən şəxsin özünə zülm etmiş olduğu üçün imamət məqamına yetişə bilməyəcəyini deyə bilərikmi? Çünki, Qurani-Kərimdə nəql olunmuş bəzi hekayələrdə tərki-övlanı edən şəxsin özünə zülm etdiyi qeyd olunub. Necə ki, Adəm (əleyhis-səlam)-ın hekayəsində bu mövcuddur. Quran deyir: "Bu ağaca yaxınlaşmayın ki, zalımlardan olarsınız." Bu ayədən Adəmin imamət məqamına layiq olmadığı nəticəsini ala bilərikmi?
Peyğəmbər (s.ə.a) vəfatından öncə yollarından azmamaları üçün onlara yazı yazmağı tələb etdikdə nəyə görə Hz Әli (ə.s) bir söz demədi? Bir haldakı o, Allahdan başqa heç kimdən qorxmayan şücaətli biri idi. Və həmçinin bilirdi ki, haqq sözü deməyən kəs lal şeytandır....
Sual: Şiənin bəzi müxalifləri deyirlər ki, şiələr “Üsuli-Kafi”nin əksər hədislərinin zəif olduğunu və Qurandan başqa səhih kitablarının olmadığını deyirlər. Belə olan halda, Quranın təfsirinin, özlərinin də etiraf etdikləri kimi əksəriyyəti zəif olan bir kitabda olduğunu necə iddia edirlər? (Yəni, əgər “əl-Kafi” kitabındakı hədislərin əksəriyyətinin zəif olduğunu etiraf edirlərsə, buradakı təfsirlə bağlı hədisləri Quranın həqiqi təfsiri olduğunu necə iddia edirlər?)
Tez-tez eşitmiş olarsınız ki, guya şiələr Peyğəmbərin (sallallahu əleyhi və alihi və səlləm) həyat yoldaşı olan Aişəni zinakarlıqda ittiham edirlər. Gəlin bu ittihamın cavabını şiələrə qarşı sərt mövqeyi ilə seçilən əhli-sünnə aliminin dilindən eşidək. Mahmud əl-Alusi yazır:
Ğədir-Xum haqqında həqiqətləri həzm edə bilməyən bəzi şəxslər müsəlman xalqı arasında belə bir şübhə yaratmağa çalışırlar ki, əgər Allah Rəsulu (s) şiə əqidəsinin iddiasına əsasən Ğədir-Xum günü Həzrət İmam Əli ibn Əbu Talibin (ə) vilayətini elan edərək aşağıdakı duanı buyurmuşdursa, niyə Həzrətin (s) duası qəbul olmayıb?
Ğədir-Xum hədisi haqqında yaranan şübhələrdən biri də İmam Həsən (ə)-ın oğlu Həsən ibn Həsən ibn Əli əl-Musənnanın adından uydurulmuşdur. İddialara görə Həsəni Musənna Ğədir-Xum hədisinin Həzrət Əmir əl-muminin İmam Əli ibni Əbutalibin (ə) vilayətinə dəlalət etdiyini rədd etmişdir. Bu saxta rəvayəti ilk dəfə Dehləvi (Şeyx Əbduləziz ibn Vəliyillah ibn Əbdurrəhim Hənəfi-1306 h.q-də vəfat etmişdir) tərəfindən “ət-Tohfətul-isna əşəriyyə” kitabında nəql edilmişdir. Mərhum Mir Seyyid Hamid Hüseyn Nəqəvi (1306-h.q.-də vəfat etmişdir) ilk dəfə həmin şübhəyə “Uqubatul-ənvar” kitabında cavab yazmışdır.
Dini mühiti qıcıqlandırmaq üçün mütəmadi olaraq gündəmə gətirilən mövzulardan biri də ələm mövzusudur. Ələmdən sui-istifadələri görüb islah etmək istəyənlər də ələmdən yazırlar, Kərbəla qiyamı ilə düşmən olub onun simvollarını məhv etməyə çalışanlar da bu işə girişirlər.