Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə. Həmd olsun aləmlərin Rəbbi olan Allaha! Allahın salam və salavatı Peyğəmbərimiz Muhəmməd (s) və pak Əhli-Beytinin (ə) üzərinə olsun. Allahın, mələklərin və bütün möminlərin lənəti olsun öncəkilərdən və sonrakılardan olan bütün düşmən və qatillərinə!

Əhməd əl-Həsən və onun tərəfdarları İslamın əsas prinsiplərini təhrif edərək saxtakarlıqlara yol verirlər. Bu saxtakarlıqlarından biri də hicabla bağlıdır. Onlar iddia edirlər ki, guya İslamda qadınların hicab örtməsi vacib deyil. Halbuki bu iddia Qurani-Kərimə və Əhli-Beytin (ə) hədislərinə ziddir. Onların məqsədləri dini hökmləri şübhə altına alaraq insanları Allahın dinindən uzaqlaşdırmaqdır.

Dəlillərə keçməzdən öncə, bu saxtakarların iddiasına baxaq. ????

 

 

**CAVAB:**

**QURANİ-KƏRİMDƏ:**

**1. *Allah-Təala belə buyurur:***

وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ **وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ** ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

“Mömin qadınlara da de ki, (harama baxmayıb) gözlərini aşağı diksinlər və cinsiyyət üzvlərini (zinadan) qorusunlar. Qoy onlar – görünənlər istisna olmaqla, zinətlərini (naməhrəmə) göstərməsinlər; **baş** **örtüklərini yaxalarının üstünə salsınlar;** zinətlərini ərlərindən, yaxud atalarından, yaxud ərlərinin atalarından, yaxud öz oğullarından, yaxud ərlərinin oğullarından, yaxud qardaşlarından, yaxud qardaşlarının oğullarından, yaxud bacılarının oğullarından, yaxud öz (müsəlman) qadınlarından, yaxud sahib olduqları kölələrdən, yaxud ehtirasını itirən kişi xidmətçilərdən, yaxud qadınların çılpaqlığını hələ anlamayan uşaqlardan başqasına göstərməsinlər; gizlətdikləri zinət əşyaları bilinsin deyə ayaqlarını (yerə) vura-vura yeriməsinlər. Ey iman gətirənlər! Hamınız Allaha tövbə edin ki, bəlkə nicat tapasınız”. (Nur surəsi, 31)

Bu ayədə “Xumuru-hinnə” (خُمُرِهِنَّ) sözü istifadə olunub. "Xumur" (خُمُر) sözü isə “ximar” (خمار) sözünün cəmidir (çoxluq formasıdır). Bu söz, qadınların məhz başına örtdüyü geyim növünə deyilir.

İndi isə bu sözün luğətdə hansı mənada işləndiyini təqdim edirik:

والخمار للمرأة، وهو النصيف، وقيل: الخمار ما تغطي به المرأة رأسها

“Və "ximar" qadın üçün olan örtükdür, o da "nəsif" adlanır. Deyilmişdir ki, "ximar" qadının başını örtmək üçün istifadə etdiyi örtükdür”.

İbn Mənzur “Lisanul-Ərəb”, cild 4, səhifə 257.


**AYƏNİN TƏFSİRİ:**

وَ فِي رِوَايَةِ أَبِي الْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع‌ فِي قَوْلِهِ: وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها فَهِيَ الثِّيَابُ وَ الْكُحْلُ وَ الْخَاتَمُ- وَ خِضَابُ الْكَفِّ وَ السِّوَارُ، وَ الزِّينَةُ ثَلَاثٌ: زِينَةٌ لِلنَّاسِ وَ زِينَةٌ لِلْمَحْرَمِ وَ زِينَةٌ لِلزَّوْجِ، فَأَمَّا زِينَةُ النَّاسِ فَقَدْ ذَكَرْنَاهُ، وَ أَمَّا زِينَةُ الْمَحْرَمِ فَمَوْضِعُ الْقِلَادَةِ فَمَا فَوْقَهَا- وَ الدُّمْلُجُ‌ وَ مَا دُونَهُ وَ الْخَلْخَالُ وَ مَا أَسْفَلَ مِنْهُ- وَ أَمَّا زِينَةٌ لِلزَّوْجِ فَالْجَسَدُ كُلُّهُ‌

Əbu Carud nəql edilir ki, İmam Baqir (ə) Allah-Təalanın ***“Qoy onlar – görünənlər istisna olmaqla, zinətlərini (naməhrəmə) göstərməsinlər”. (Nur surəsi, 31)*** ayəsi barəsində buyurdu: **“Bu, paltar, sürmə, üzük, əl xınası və bilərzikdir”.** Sonra buyurdu: “Zinət üç cürdür: insanlara görünən zinət, məhrəmlərə görünən zinət və həyat yoldaşına aid olan zinət. **İnsanlara görünən zinət haqqında danışdıq (yuxarıda)**. Məhrəmlərə görünən zinət isə boyunbağı yerindən yuxarı, qolbaq (dümlüc) və ondan aşağı, ayaq halqası (xəlxal) və ondan aşağıdır. Həyat yoldaşına aid olan zinət isə bütün bədəndir”.

Seyid Haşim Bəhrani, “Təfsirul-Burhan”, cild 5, səhifə 378, hədis 8.

- Hədisdən görüldüyü kimi İmam Baqir (ə) qadının naməhrəm insanlara görünən zinətinin yalnız — paltar, sürmə, üzük, əl xınası və bilərzik olduğunu buyurur.

عن مسعدة بن زياد قال: سمعت جعفرا وسئل عما تظهر المرأة من زينتها؟ قال: **الوجه والكفين.**

Məsədə ibn Ziyad demişdir: “İmam Cəfər Sadiqdən (ə) “qadın hansı zinətini (bədən üzvünü məhrəm olmayan şəxslərin qarşısında) aşkar edə bilər?” - deyə soruşulduqda, İmam (ə) buyurdu: **“Üz və əlini (biləyə qədər)”.**

Şeyx Himyəri, “Qurbul-İsnad”, səhifə 82, hədis 270.

الحسين بن محمد عن أحمد بن إسحاق عن سعدان بن مسلم عن أبي بصير عن أبي عبد الله عليه السلام قال: سألته عن قول الله تعالى: ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها قال: الخاتم والمسكة وهي القلب

Huseyn ibn Muhəmməd ibn Əhməd ibn İshaqdan, o da Sədan ibn Muslimdən, o da Əbu Bəsirdən o da İmam Sadiqdən (ə) nəql edir ki, dedi: “Ondan Allah-Təalanın ***“Qoy onlar – görünənlər istisna olmaqla, zinətlərini (naməhrəmə) göstərməsinlər” (Nur surəsi, 31)*** sözü haqqında soruşdum”. İmam (ə) buyurdu: “O, üzüklə bilərzikdir. Bilərzik isə (biləyə taxılan) halqadır”.

Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, cild 5, səhifə 315, hədis 4.


**2. *Allah-Təala belə buyurur:***

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ **يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ** ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا

“Ey Peyğəmbər! Zövcələrinə, qızlarına və möminlərin qadınlarına de ki, (naməhrəm yanında) **çarşablarını üzərlərinə örtsünlər**. Bu onların tanınması və onlara əziyyət verilməməsi üçün daha münasibdir. Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir”. (Əhzab surəsi, 59)

- Bu ayədə **“cələbi-bihinnə” (جَلَابِيبِهِنَّ)** sözü istifadə olunub. "Cələbib" (جَلَابِيب) sözü isə “cəlbab” (جِلْبَاب) sözünün cəmidir (çoxluq formasıdır). “Cəlbab” ərəb dilində başı və bütün bədəni örtən geniş paltar, çarşab mənasını verir.

İndi isə bu sözün luğətdə hansı mənada işləndiyini təqdim edirik:

والجلباب أيضا: الرداء، وقيل: هو كالمقنعة تغطي به المرأة رأسها وظهرها وصدرها، والجمع جلابيب

“Cəlbab həmçinin rida (örtük, üst paltarı) mənasındadır. Başqa bir rəvayətə görə, o, qadının başını, kürəyini və sinəsini örtmək üçün istifadə etdiyi örtük kimidir. Cəm forması "Cələbib" (جَلَابِيب) kimi yazılır”.

İbn Mənzur “Lisanul-Ərəb”, cild 1, səhifə 273.


*Şeyx Əli ibn İbrahim Qummi (r.a) yazır:*

و أما قوله‌ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ- وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَ‌ فإنه كان سبب نزولها أَنَّ النِّسَاءَ كُنَّ يَخْرُجْنَ إِلَى الْمَسْجِدِ وَ يُصَلِّينَ خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ إِذَا كَانَ بِاللَّيْلِ خَرَجْنَ إِلَى صَلَاةِ الْمَغْرِبِ- وَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ وَ الْغَدَاةِ: يَقْعُدُ الشُّبَّانُ لَهُنَّ فِي طَرِيقِهِنَّ فَيُؤْذُونَهُنَّ- وَ يَتَعَرَّضُونَ لَهُنَّ فَأَنْزَلَ اللَّهُ «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ‌ إِلَى قَوْلِهِ‌ ذلِكَ أَدْنى‌ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ- وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً

***“Ey Peyğəmbər! Zövcələrinə, qızlarına və möminlərin qadınlarına de ki, (naməhrəm yanında) çarşablarını üzərlərinə örtsünlər”. (Əhzab surəsi, 59)*** Bu ayənin nazil olma səbəbi belə idi ki, Allah Rəsulunun (s) zövcələri məscidə çıxar və Peyğəmbərin (s) arxasında namaz qılardılar. Axşam olduqda da məğrib, işa və sübh namazları üçün çıxardılar. Cavanlar da onların yollarında oturar, onlara əziyyət verər və onları narahat edərdilər. Allah-Təala da bu ayəni nazil etdi: ***“Ey Peyğəmbər! Zövcələrinə, qızlarına və möminlərin qadınlarına de ki, (naməhrəm yanında) çarşablarını üzərlərinə örtsünlər. Bu onların tanınması və onlara əziyyət verilməməsi üçün daha münasibdir. Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir”. (Əhzab surəsi, 59)***

Şeyx Əli ibn İbrahim Qummi, “Təfsirul-Qummi”, cild 2, səhifə 196.



**ƏHLİ-BEYTİN (Ə) HƏDİSLƏRİNDƏ:**

عن مروك بن عبيد، عن بعض أصحابنا، عن أبي عبد الله عليه السلام قال: قلت له: ما للرجل ان يرى من المرأة إذا لم يكن لها بمحرم، قال: الوجه، والكفين، والقدمين

Mərvək ibn Ubeyd belə rəvayət edir: “İmam Sadiqdən (ə) soruşdum: “Bir kişinin, ona məhrəm olmayan qadında görməsi haram olmayan şeylər nədir?” İmam (ə) buyurdu: “Üz, iki əl və iki ayaq (topuqdan aşağı hissələr)”.

Şeyx Səduq, “əl-Xisal”, cild 2, səhifə 72.

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مَرْوَكِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا يَحِلُّ لِلرَّجُلِ أَنْ يَرَى مِنَ الْمَرْأَةِ إِذَا لَمْ يَكُنْ مَحْرَماً قَالَ الْوَجْهُ وَ الْكَفَّانِ وَ الْقَدَمَانِ.

Bəzi kəslər İmam Sadiqdən (ə) soruşdu: “Kişinin naməhrəm qadının hansı yerlərinə baxması caizdir?” İmam (ə) buyurdu: “Üz, əllər və ayaqlar”.

Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi” cild 5, səhifə 315,  hədis 2.


عن هشام بن سالم وحماد بن عثمان وحفص بن البختري كلهم عن أبي عبد الله عليه السلام قال: لا بأس بأن ينظر الرجل إلى وجهها ومعاصمها إذا أراد أن يتزوجها.

Hişam ibn Salim, Həmmad ibn Osman və Hafs ibn Bəxtəri vasitəsilə nəql edir ki, İmam Sadiq (ə) buyurdu: “Bir kişi evlənmək istədiyi qadının üzünə və biləklərinə baxa bilər, bunda heç bir problem yoxdur”.

Hurr Amuli, “Vəsailuş-Şiə”, cild 20, səhifə 88, hədis 2 (25101).

*Şeyx Səduq (r.a) səhih sənədlə nəql edir:*

وروى الفضيل عن أبي جعفر عليه السلام قال: " صلت فاطمة عليها السلام في درع وخمارها أعلى رأسها، ليس عليها أكثر مما وارت به شعرها وأذنيها

Fudeyl nəql edir ki, İmam Baqir (ə) buyurdu: “Fatimə (ə) başının üzərində diru və ximar (qadına aid örtük növləridir) olduğu halda namaz qılardı. Heç bir zaman onun saçı və qulaqları görülməmişdir”.

Şeyx Səduq, Mən lə yəhduruhul-Fəqih”, сild 1, səhifə 257, hədis 789.


عن موسى بن جعفر، عن آبائه عليهم السلام قال:قال علي عليه السلام: استأذن أعمى على فاطمة عليها السلام فحجبته فقال لها رسول الله صلى الله عليه وآله:لم حجبته وهو لا يراك؟ فقالت عليها السلام: إن لم يكن يراني فأنا أراه وهو يشم الريح فقال رسول الله صلى الله عليه وآله: أشهد أنك بضعة مني

İmam Musa ibn Cəfər (ə) öz atalarından (ə) rəvayət edir ki, Əli (ə) buyurdu: "Allah Rəsulunun (s) qızı Fatimə (ə), yanına görmə qabiliyyəti olmayan bir kişi girmək üçün icazə istədikdə, ondan örtündü". Allah Rəsulu (s) ona dedi: "Niyə ondan örtündün? Halbuki o, səni görmür". O dedi: "Ey Allahın Rəsulu! Əgər o, məni görmürsə, mən onu görürəm. Üstəlik, o, qoxunu hiss edir". Allah Rəsulu (s) buyurdu: "Şəhadət verirəm ki, sən mənim canımın bir parçasısan".

Əllamə Məclisi, “Bihərul-Ənvar”, cild 101, səhifə 38, hədis 36.

وَ سَأَلَ عَلِيُّ بْنُ جَعْفَرٍ- أَخَاهُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع- عَنِ الْمَرْأَةِ لَيْسَ‏ لَهَا إِلَّا مِلْحَفَةٌ وَاحِدَةٌ كَيْفَ تُصَلِّي قَالَ تَلْتَفُّ فِيهَا وَ تُغَطِّي رَأْسَهَا وَ تُصَلِّي فَإِنْ خَرَجَتْ رِجْلَيْهَا وَ لَيْسَ تَقْدِرُ عَلَى غَيْرِ ذَلِكَ فَلَا بَأْسَ.

Əli ibn Cəfər (İmam Kazımın ə.s qardaşı) sual verdi: “Qadının bir milhəfdən (örtük növü, çadra) başqa heçnəyi yoxdur, necə namaz qılmalıdır?” (İmam) Buyurdu: “Ona bürünsün, başını örtsün və namazını qılsın, əgər ayaqları çöldə qalarsa, bundan başqasına gücü çatmazsa, eybi yoxdur”.

Şeyx Səduq, “Mən lə yəhduruhul-Fəqih”, сild 1, səhifə 373, hədis 1084.

*Şeyx Kuleyni (r.a) səhih sənədlə nəql edir:*

عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا يَصْلُحُ لِلْمَرْأَةِ الْمُسْلِمَةِ أَنْ تَلْبَسَ مِنَ الْخُمُرِ وَ الدُّرُوعِ مَا لَا يُوَارِي شَيْئا

Hələbi nəql edir ki, İmam Sadiq (ə) buyurub: “Müsəlman qadın üçün doğru deyil ki, xumur *(“ximar”-ın cəmi)* və duru *(“diru”-nun cəmi)* geyinməsin, həmçinin (örtünməsi lazım olan yerlərdən) bir şey görünsün”.

Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, cild 3, səhifə 225, hədis 14.

عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع- عَنْ أَدْنَى مَا تُصَلِّي فِيهِ الْمَرْأَةُ قَالَ دِرْعٌ وَ مِلْحَفَةٌ فَتَنْشُرُهَا عَلَى‏ رَأْسِهَا وَ تَتَجَلَّلُ بِهَا.

Zurarə dedi: “İmam Baqirdən (ə) soruşdum: “Qadına namazda (örtünmək üçün) ən kiçik miqdar nə qədərdir?” Buyurdu: “Diru və milhəf. Onu başına sərsin və ona bürünsün”.

Hurr Amuli, “Vəsailuş-Şiə”, cild 4, səhifə 404, hədis 9.


*Şeyx Səduq (r.a) səhih sənədlə nəql edir:*

رَوَى أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ: يُؤْخَذُ الْغُلَامُ بِالصَّلَاةِ وَ هُوَ ابْنُ سَبْعِ سِنِينَ وَ لَا تُغَطِّي الْمَرْأَةُ شَعْرَهَا مِنْهُ حَتَّى يَحْتَلِم‏

Əhməd ibn Muhəmməd ibn Nəsr nəql edir ki, İmam Rza (ə) buyurub: “Oğlan yeddi yaşına çatdıqda ona namaz qıldırmaq lazımdır. (Oğlan) Həddi-buluğa çatana qədər qadının ona (oğlana) görə saçını örtməsi lazım deyildir”.

Şeyx Səduq, “Mən lə yəhduruhul-Fəqih”, сild 3, səhifə 436, hədis 4510.

وَ لَا تُغَطِّي الْمَرْأَةُ رَأْسَهَا مِنَ‏ الْغُلَامِ‏ حَتَّى‏ يَبْلُغَ‏ الْغُلَام‏

İmam Rza (ə) buyurub: “Oğlan həddi-buluğa çatana qədər qadının ona (oğlana) görə başını örtməsi lazım deyildir”.

Şeyx Himyəri, “Qurbul-İsnad”, cild 1, səhifə 385, hədis 1355.

*Hədis uzun olduğundan mövzumuza aid olan hissəyə qədər təqdim edirik:*

عن عبد العظيم بن عبد الله الحسني عن محمد بن علي الرضا عن أبيه الرضا عن أبيه موسى بن جعفر عن أبيه جعفر بن محمد عن أبيه محمد بن علي عن أبيه علي بن الحسين عن أبيه الحسين بن علي عن أبيه أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام قال دخلت انا وفاطمة على رسول الله " ص " فوجدته يبكى بكاءا شديدا فقلت فداك أبي وأمي يا رسول الله ما الذي أبكاك فقال يا علي ليلة أسري بي إلى السماء رأيت نساء من أمتي في عذاب شديد فأنكرت شأنهن فبكيت لما رأيت من شدة عذابهن ورأيت امرأة معلقة بشعرها يغلى دماغ رأسها ورأيت امرأة معلقة بلسانها والحميم يصب في حلقها ورأيت امرأة معلقة بثدييها ورأيت امرأة تأكل لحم جسدها والنار توقد من تحتها ورأيت امرأة قد شد رجلاها إلى يديها وقد سلط عليها الحيات والعقارب ورأيت امرأة صماء عمياء خرساء في تابوت من نار يخرج دماغ رأسها من منخرها وبدنها متقطع من الجذام والبرص ورأيت امرأة معلقة برجليها تنور من نار ورأيت امرأة تقطع لحم جسدها من مقدمها ومؤخرها بمقاريض من نار ورأيت امرأة تحرق وجهها ويداها وهي تأكل أمعائها ورأيت امرأة رأسها رأس الخنزير وبدنها بدن الحمار وعليها الف الف لون من العذاب ورأيت امرأة على صورة الكلب والنار تدخل في دبرها وتخرج من فيها والملائكة يضربون رأسها وبدنها بمقامع من نار فقالت فاطمة عليها السلام حبيبي وقرة عيني اخبرني ما كان عملهن وسيرتهن حتى وضع الله عليهن هذا العذاب فقال يا بنيتي أما المعلقة بشعرها فإنها كانت لا تغطي شعرها من الرجال

Əbdul-Əzim ibn Abdullah Həsəni İmam Muhəmməd Təqi ibn Əli Rzadan (ə), o da atası Əli Rzadan (ə), o da atası Musa ibn Cəfərdən (ə), o da atası Cəfər ibn Muhəmməddən (ə), o da atası Muhəmməd ibn Əlidən (ə), o da atası Əli ibn Huseyndən (ə), o da atası Huseyn ibn Əlidən (ə), o da atası Əmirəl-Möminin Əli ibn Əbu Talibdən (ə) nəql edir ki, o buyurdu: “Mən və Fatimə (ə) Peyğəmbərin (s) yanına getdik. Peyğəmbər (s) şiddətlə ağlayırdı, mən dedim: “Anam, atam sənə fəda olsun, ya Peyğəmbər, niyə belə ağlayırsan?” Peyğəmbər (s) buyurdu: “Ey Əli, mən meraca aparıldığım zaman ümmətimin bir dəstə qadınlarını şiddətli əzabda gördüm. Onların halına təəccüb edib, əzablarının çətinliyindən ağladım. **Qadınlardan birini saçlarından asılmış və beyni qaynayan halda,** birini dilindən asılmış və Cəhənnəmin qaynar suyu boğazına tökülən halda, digərini döşlərindən asılmış və birini öz bədəninin ətini yeyən halda gördüm. Başqasını gördüm ki, ayaqları əllərinə bağlanıb, ilanlar və əqrəblər onu əhatə edib, eləcə də atəşli tabutda beyni burnundan tökülən və bədəni xora və (dəridə yaranan ağ ləkələr) xəstəliklərdən para-para olan kar, kor, lal qadın gördüm. Başqa bir qadını atəşdən olan təndirdə ayaqlarından asılan gördüm. Başqa birisini gördüm ki, bədəninin əti hər iki ağzı atəşdən olan qayçı ilə doğranır. Başqa birisinin əl-üzü yanırdı və o, öz bağırsaqlarını yeyirdi. Başı donuz başı, bədəni isə ulaq bədəni olan qadına minlərlə əzab olunurdu”. Fatimə (ə) dedi: “Ey mənim həbibim, ey gözümün işığı! Mənə Allah-Təalanın onlara bu əzabları verməsinə səbəb olan işlərdən və əməllərdən xəbər ver”. **Peyğəmbər (s) buyurdu: “Əziz qızım! Saçlarından asılan və beyni qaynayan qadın, saçlarını naməhrəm kişilərdən qorumayan qadındır...”**

Şeyx Səduq, “Uyun Əxbarur-Rza”, cild 2, bab 30, səhifə 20 və 21, hədis 24.


حَدَّثَنَا الْقَاسِمُ بْنُ الرَّبِيعِ الصَّحَّافُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ أَنَّ الرِّضَا ع كَتَبَ فِيمَا كَتَبَ مِنْ جَوَابِ مَسَائِلِهِ حُرِّمَ النَّظَرُ إِلَى شُعُورِ النِّسَاءِ الْمَحْجُوبَاتِ بِالْأَزْوَاجِ وَ غَيْرِهِنَّ مِنَ النِّسَاءِ لِمَا فِيهِ مِنْ تَهْيِيجِ الرِّجَالِ وَ مَا يَدْعُو التَّهْيِيجُ إِلَى الْفَسَادِ وَ الدُّخُولِ فِيمَا لَا يَحِلُّ وَ لَا يحمل [يَجْمُلُ‏] وَ كَذَلِكَ مَا أَشْبَهَ الشُّعُورَ إِلَّا الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللَّاتِي لا يَرْجُونَ نِكاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ الْجِلْبَابِ وَ لَا بَأْسَ بِالنَّظَرِ إِلَى شُعُورِ مِثْلِهِن‏‏

Qasim ibn Rəbi Səhhaf, Muhəmməd ibn Sinandan nəql edir ki, İmam Rza (ə) ona göndərilmiş məktubun cavabında yazılı olaraq belə buyurdu: **“Örtünmüş qadınların, ərli qadınların və digərlərinin saçlarına baxmaq haramdır.** Çünki bu baxışlar kişini təhrik edir. Təhrik olunmaq isə nəticədə fəsada gətirib çıxarır. Qadının saçlarından başqa digər yerlərinə də baxmaq halal deyil. Yalnız Allah-Təalanın Quranda baxılmasına icazə verdiyi yerlər istisnadır. Allah-Təala buyurur: ***“Ərə getməyə ümidi qalmayan yaşlı qadınların qadağan olunmuş zinətlərini göstərmədən üst paltarını çıxarmasında günah yoxdur”. (Nisa surəsi, 31)*** Onların (yaşlı qadınların) saçına baxmağın problemi yoxdur”.

Şeyx Səduq, “İləluş-Şəraye”, cild 2, bab 364, səhifə 551, hədis 1.

قَالَ: وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ: أَ يَحِلُّ لَهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى شَعْرِ أُخْتِ امْرَأَتِهِ؟ فَقَالَ: لَا، إِلَّا أَنْ تَكُونَ مِنَ الْقَوَاعِدِ.

O (Əhməd ibn Muhəmməd ibn Əbi Nəsr) dedi: “Ona (İmam Rzaya ə.s) kişi haqqında sual etdim. O (kişi) qadının (yoldaşının) bacısının saçına baxması halaldırmı?” İmam (ə) buyurdu: “Xeyr! Yanlız, ərə getməyə ümidi qalmayan qadınlardan başqa”.

Şeyx Himyəri, “Qurbul-İsnad”, cild 1, səhifə 363, hədis 1300.

- Bura qədər qeyd etdiyimiz hədislərin hər birində baş və ya saç ibarəsi keçməkdədir. Göründüyü kimi, saçın bağlanmasında ximar, diru, milhəf kimi örtüklərdən istifadə olunub. Məhz “baş” və “saç” ibarəsi olan hədisləri öncədən təqdim etdik ki, sözgedən örtük növlərini (ximar, diru, milhəfi) yanlız “bədəni örtən örtü olduğu” iddiası ortaya atılmasın. Bundan sonra qeyd edəcəyimiz hədislərdə “baş” və “saç” ibarəsi yoxdur. Yanlız, həmin 3 örtükdən istifadə olunmasının zəruruliyi qeyd olunub.

وَ الَّذِي رَوَاهُ‏ الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ‏ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمَرْأَةِ تُصَلِّي فِي دِرْعٍ وَ خِمَارٍ فَقَالَ تَكُونُ عَلَيْهَا مِلْحَفَةٌ تَضُمُّهَا عَلَيْهَا.

Huseyn ibn Səid, İbn Əbi Umeyrdən, o da Cəmil ibn Dərracdan rəvayət edir ki, dedi: "İmam Sadiqdən (ə) qadının diru və ximar ilə namaz qılması barədə soruşdum. Buyurdu: "Üzərində onu bürüyən bir milhəf olmalıdır".

Şeyx Tusi, “əl-İstibsar”, cild 1, səhifə 452, hədis 7 (710)


مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع تُصَلِّي الْمَرْأَةُ فِي ثَلَاثَةِ أَثْوَابٍ إِزَارٍ وَ دِرْعٍ وَ خِمَارٍ وَ لَا يَضُرُّهَا بِأَنْ تَقَنَّعَ بِالْخِمَارِ فَإِنْ لَمْ تَجِدْ فَثَوْبَيْنِ تَتَّزِر بِأَحَدِهِمَا وَ تَقَنَّعُ بِالْآخَرِ

Muhəmməd ibn Yəhya, Əhməd ibn Muhəmməddən, o da Huseyn ibn Səiddən, o da Osman ibn İsadan, o da İbn Müskandan, o da İbn Əbi Yəfurdan rəvayət edir ki, dedi: “İmam Sadiq (ə) buyurdu: “Qadın namazı üç libasla qılar: izar, diru və ximar (baş örtüyü). Ximarla örtünməsinin ona zərər verməz. Əgər (bu libasları) tapmasa, iki libasla qılsın: birini belinə bağlasın, digəri ilə başını örtsün”.

Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, cild 3, səhifə 224, hədis 11.

وقال النبي (صلى الله عليه وآله): ثمانية لا يقبل الله لهم صلاة، منهم المرأة المدركة تصلي بغير خمار.

Peyğəmbər (s) buyurdu: “Səkkiz nəfərin namazı Allah tərəfindən qəbul olunmaz. Onlardan biri də, ximarsız (baş örtüsüz) namaz qılan qadındır”.

Hurr Amuli, “Vəsailuş-Şiə”, cild 4, səhifə 406, hədis 6 (5542).
Qeyd olunan hədislərin cəmindən anlayırıq ki, qadınların saçlarının görünməsi icazəli deyil.

**Vəlhəmdu lilləhi Rabbil aləmin!**



(c)  https://t.me/imamrza_xadimi