»»Alimlərin həyat və yaradıcılığı

Qədim şiə alimləri və ərəb sintaksis elmi

Qurani-Kərimin tədqiqi və öyrənilməsi bu işin açarı sayılan bir sıra elmlər olmadan mümkünsüzdür. Əgər bu elmlər olmasaydı, Quran başa düşülməz, onun dünyanın müxtəlif yerlərində yayılması mümkünsüz olardı. Əgər bu elmlər olmasa və inkişaf etməsəydi, bütün müsəlmanlar, hətta ərəblərin özləri belə Qurani-Kərimdən lazımınca yararlana bilməzdilər.

Qədim şiə alimləri və fiqh elmi

Şiə fiqhi genişliyi, əhatəliliyi, dərinliyi, dəqiqliyi və dövrün tələb və yeniliklərinə uzlaşmaq qabiliyyəti ilə seçilən qədim köklərə malik bir fiqhdir. On iki imam şiə fiqhi ilk növbədə Qurani-Kərimə, daha sonra Əhli-Beyt və ya güvənilən səhabə və tabeilər vasitəsi ilə nəql edilmiş Peyğəmbər sünnəsinə əsaslanır. Quran və sünnə ilə yanaşı şiə fiqhi fiqhin müvafiq məsələlərində ağıl və icmanı da mötəbər mənbələr qəbul edir.

Qədim şiə alimlərinin morfologiya, leksikologiya elmləri, əruz və şer sənətinin inkişafında yeri və rolu

Ərəb morfologiya elminə dair ilk kitab yazmış şəxs şiə Əbu Osman Əl-Mazinidir.

Morfologiya elminə dair ən geniş həcmli kitab isə yenə şiə olan Məhəmməd ibn Həsən Əl-Əstərabadi Ət-Tusi tərəfindən qələmə alınmışdır. Onun morfologiya elminə dair yazdığı “Şərhuş-şafiyə” və sintaksis elminə dair yazdığı “Şərhul-kafiyə” kitabları öz sahələrində ən dəyərli əsərlərdən hesab olunurlar. Süyutinin məlumatına görə, Tusinin “Kafiyə” kitabına yazdığı şərh bu kitaba yazılmış şərhlər içərisində tayı-bənzəri olmayan ən üstün şərhdir.

Qədim şiə alimlərinin təbiət elmlərinin inkişafında rolu

Şiələr təkcə kəlam, fəlsəfə və məntiq kimi əqli elmlərlə deyil, həmçinin riyazi və təbii elmlərlə də məşğul olmuşlar. Onların bu elm sahələrindəki fəaliyyətini ötən əsrlər boyu yazdıqları kitablarda müşahidə etmək mümkündür. Burada belə şəxslərdən bir qismi barədə əsərləri ilə birgə çox qısa məlumat veririk: